سلام مجدد و ... سیزدهمین کنگره جغرافیائی ایران

سلام مجدد

درحالی که به دلیل بیماریهای جسمانی متعدد و عمل جرٌاحی برخی در پی انتقال به بیمارستانی مناسب بودم دچار عارضه بسیار شدید قلبی هم شدم .

با این وجود هنوز هم امیدوارم که در خدمتتان باشم

مطالب مرتبط با آمایش را در کنگره اخیر جغرافیادانان مطالعه بفرمائید....

و البته آنچه را که آمایشدانان واقعی ، تحصیلکرده در کشورهائی که دارای مکتب آمایش هستند ( و لااقل استادانشان خود در رشته آمایش / شهرسازی یا جغرافیای آمایش دانشجوی استادانی واقعا" متخصص در این رشته بوده اند )) تقریر فرموده اند ...

اعتقادی به آمایشدانان ؟ خودرو یا مدرکمند ( با کسب مدرک از استادانی که خود تخصصی در آمایش نداشته اند ) نداریم ؛ و توصیه نمی کنیم .

آموزش جغرافیای آمایش از دوره متوسطه

آموزش جغرافیای آمایش از دوره متوسطه

جدیدا" ریاست جمهوری ایران به نقائص و عدم کفایت کتابهای درسی و در واقع برنامه های آموزشی دوره دبیرستان در ایران اشاره کرده اند و بعدا" وزیر آموزش و پرورش نیز به این مسئله اشاره کرده است .

از طرف دیگر ضرورت آمایش سرزمین در ایران مورد تذکٌر مقام رهبری قرار گرفته است :

« در آمایش سرزمینیِ کشور، هنوز سندی نداریم که باید برای تدوین و اجرای این سند مهم، برنامه زمان‌بندی تهیه شود. » .

 و در اینجا نیز این ضرورت توسط رئیس جمهوری نیز یاد آور گردیده است :

«...هر استانی ویژگی و استعداد خاص خود را دارد و برای ایجاد رونق و توسعه بایستی به این ویژگی‌ها توجه شود. موضوع اصلی در آمایش سرزمینی این است که هر استانی از یک استعداد و امتیاز برخوردار است و تجربه نشان داده که اگر براساس آمایش سرزمینی حرکت کنیم موفق خواهیم بود و در غیر این صورت پیشرفت و موفقیت قابل توجهی ایجاد نخواهد شد و به مانند حرکت برخلاف جریان رودخانه خواهد بود. »

آمایش سرزمین قبل از هر چیز مبتنی بر مطالعات چند رشته ای است که به تصدیق همگان رشته جغرافیا در راس این رشته ها قرار می گیرد . امٌا آیا بر نامه های آموزشی جغرافیا در دوره دبیرستان که قاعدتا" میبایست پایه و مایه آموزش جغرافیای آمایش ، یا به اصطلاحی متداول تر در ایران « آمایش سرزمین » قرار گیرند کفایت می کنند ؟.

امروز پایه های جغرافیای آمایش مبتنی است بر :

بخش نخست : تاریخ جغرافیائی

فصل اوٌل : نگاهی جغرافیائی به گذشته سرزمین و جامعه ساکن بر آن

فصل دوٌم : دین و مذهب ، اعتقادات عمومی و مرام یا مرام های این مردم

فصل سوٌم : امور و مبارزات سیاسی در کشور ، منطقه یا محل مورد نظر : جغرافیای سیاسی

فصل چهارم : مقام و موقعیت یا جایگاه سرزمین در منطق ، کشور و جهان

( ادامه دارد )

http://eduscol.education.fr/pid23208-cid59932/ressources-pour-la-classe-terminale-des-series-es-et-l.html

سرزمین در جغرافیای سیاسی

مفهوم و مضمون سرزمین (6)

سرزمین در جغرافیای سیاسی

در جغرافیای سیاسی ، سرزمین با تمرکز بر روی روابط بین حکومت و تابعان آن در فضای جغرافیائی تعریف می شود . بخشی از تعریف ماری - کریستین ژائیه می تواند در به تصویر کشیدن پذیرش مضمون سرزمین در جغرافیای سیاسی کمک کند : « ...... منظور از سرزمین  یک حدٌ و حدود سیاسی و فضای زندگی یک گروه انسانی است ... که به دنبال تسلط هر چه بیشتر بر این آب و خاک خود به منظور استفاده هرچه بیشتر است . » . این تعریف اصولا" برای درک اصطلاح جغرافیای سیاسی است ؛ امٌا باید یاد آوری کرد که ماری - کریستین ژائیه در مورد این تعریف ، که به قول وی چیزی جز یک عملِ به روز کردن نیست ، بخصوص در مورد این اعتقاد که هر گروه در یک سرزمین قرار گرفته است ، مورد انتقاد قرار دارد .

روبرت دیوید سِک آمریکائی، و کلود رافستن سوئیسی ، اگر چه حوزه مطالعاتشان منحصر به جغرافیای سیاسی نیست ؛ هردو در یک مورد و به صورتی غیر مستقیم در فهم جغرافیای سیاسی مشترک اند و از آن تعریفی نسبتا" مشابه در سالهای 1980 ارائه داده اند .

به نظر روبرت دیوید سک : 

سرزمین ، بخشی معیٌن از فضای جغرافیائی تحت کنترل یک گروه انسانی است . 

وی موضوع سرزمین را به موضوع استراتژیهای کنترل انسانی گره می زند . به این ترتیب یک گروه از افراد انسان  دارای یک کنترل ( غالبا" اقتصادی ) بر یک سرزمین می شود ، و به منظور تسهیل کار خود و توسعه آن ، تشکیلاتی فضائی در آنجا به وجود می آورد ، و دنباله ی قضایا .

کلود رافستن امٌا با این تعریف ربرت دیوید سِک ، درآن مورد که که سرزمین را فقط قلمروی تحت کنترل یک گروه انسانی معرفی می کند ، مخالف است . بنظر وی این تعریف دیوید سک  سرزمین انسانی را مشابه سرزمین حیوانی تنها محل زندگی یک گروه می داند ؛ بدون آنکه حکومت انسان بر آن را بحساب آورد . به این دلیل کلود رافستن در تعریف خود از نظریه ی منطقی میشل فوکو استفاده کرده توضیح می دهد که سرزمین به معنی تغییر شکل داده شده ی یک فضای جغرافیائی توسط انسان و تحت تاثیر فرهنگ و اندیشه اوست . به این ترتیب با ساده کردن تعریف کلود رافستن می توان گفت :

سرزمین، فضائی جغرافیائی است که انسان با عمل بر آن به آن هویت بخشیده است .

اقتباس از :

https://fr.wikipedia.org/wiki/Territoire

( ادامه دارد)

سرزمین در جغرافیای طبیعی

سرزمین در جغرافیای طبیعی

در جغرافیای طبیعی منظور از سرزمین ، فضائی هندسی شامل پستی و بلندی ها است ( هندسی به معنی استمرار شکل ها و ربط و روابط آنها با یکدیگر ) . یکی از ابعاد سرزمین همین شکل طبیعی آن است .

به دلیل وجود پدیده های متفاوت جغرافیائی - شکل شناختیِ فعٌال بر روی کره زمین ، جغرافیای طبیعی در یک جنبش همیشگی است .

مفهوم سرزمین در جغرافیای انسانی

مفهوم و مضمون سرزمین (4)

بخش دوم- 2

مفهوم سرزمین در جغرافیای انسانی

درجغرافیای انسانی، فضائی بودن جغرافیا بیشتر به معنی تطبیق و تلفیق مقیاس هائی متعدد است ..

سر انجام باید به صورتی توآم ، مشخصه ی عینی ، ذهنی و قراردادی سرزمین را در نظر گرفت .

طبیعت عینی سرزمین اینست که : 

سرزمین هم یک محصول فعالیت های انسانی است ، هم یک بستر فعالیت های انسان و هم یک پدیده عینی .

سرزمین ، تمام بخش تحت دخل وتصرف انسان قرار گرفته ی سطح زمین است . 

سرزمین بین دو جنبه ی طبیعت و فرهنگ قرار گرفته است . 

به این ترتیب : 

سرزمین شاکله ای است که فعالیت های انسانی در آن صورت می گیرد .

تمام مطالعات موجود به این نتیجه مشترک می رسند که « سرزمین » هدیه ای طبیعی نیست ؛ بلکه حاصل فعالیت های اجتماعی بشر نیز هست . در زمره بحث های موجود بحثی دیگر در اطراف تشکیل سرزمین است : آیا حاصل عوامل تشکیل دهنده خود است ( نظریه ی تشکیل خود بخودی سرزمین ) ؟ یا ساختار های پیچیده اجتماعی و فضائی آن را شکل داده اند ؟ .

در واقع تعریف هائی که توسط چند و چندین مؤلف ارائه شده اند اجازه نمی دهند که خود را در قلمروی خاصٌ جغرافیائی ، یا به صورتی وسیع تر در قلمرو علوم اجتماعی ، محدود کنیم . به این ترتیب است که تعریف سرزمین از رشته هائی متعدد و متفاوت مدد می جوید . مثلا" گی دی مِئو تعریفی پیشنهاد می کند که ترکیبی از هویت اساسی ، جوانب سیاسی و طرح های اجتماعی باشد . به نظر وی یک سرزمین حاصل خصوصیات ( اقتصادی ، آرمانی ، سیاسی و اجتماعی ) یک فضای جغرافیائی ، ناشی از حضور گروهی انسانی است که خود و تاریخشان در آن سرزمین حضور دارند . امٌا برنار دِ باربیو مضمون سرزمین را مجموعه ای از مواد مادٌی و پدیده هائی معنوی می داند که ضمن  خلق هویت برای سرزمین مزبور ، شرایط فعالیت هرفرد ساکن در آن را فراهم می سازند .