آمایش سرزمین ( ساماندهی سرزمین ) چیست ؟

آمایش سرزمین ( ساماندهی سرزمین ) چیست ؟

آمایش سرزمین اصطلاحی است که در سال 1353 یا حوالی آن در ترجمه اصطلاح فرانسوی L'aménagement du territoire ، از کشوری که در واقع زادگاه آمایش سرزمین و مهد این رشته است (1) ، وارد زبان فارسی شده و به سلیقه ی محمد رضا شاه به آمایش ترجمه شده است ؛ حال آنکه بهترین ترجمه آن اصطلاحی بسیار مفهوم تر نزد عموم فارسی زبانان ، یعنی « ساماندهی » ، است که بهتر است به جای آمایش سرزمین این رشته را « ساماندهی سرزمین » بنامیم (2) .

« سرزمین » موضوعِ جغرافیا است ؛ و به این اعتبار برای ساماندهی هرمحلٌی ابتدا میبایست جغرافیای آن را مطالعه و تدوین کرد . 

برای ساماندهی سرزمین ، حتی در حدٌ یک روستا ، نیاز به اتخاذ مجموعه ای از سیاستهای عمرانی - اقتصادی - اجتماعی فرهنگی ، برنامه ریزی در حدٌ روستا ، شهر ، کشور یا فراتر از آن ، و تدوین یک استراتژی اوٌلیه هستیم ؛ بنابر این آمایش سرزمین یا اگر بهتر بگوئیم « ساماندهی سرزمین » قبل از هرچیز « مجموعه ای از سیاست ها » چون یک « سیاست کلان » یا « سیاست ساماندهی سرزمین » است که مفهوم ترین و معتبر ترین تعریف و مضمون آن در این آستانه سال 2016 میلادی را در پست آتی می آوریم .

اکثر تعاریف قدیمی در حال حاضر از اعتبار علمی ساقط شده اند .

(2) چنین رشته ای درسی اصولا" در انگلستان وجود ندارد و تدریس نمی شود چون با سیستم سرمایه داری حاکم بر آن کشور مباینت دارد ؛ و در کشورهای انگلیسی زبان وابسته به انگلستان ، چون استرالیا نیز مفهومی غیر از مفهوم مورد نظر ما دارد . بنابر این استفاده از تعریف آمایش در منابع انگلیسی زبان را به هیچ وجه من الوجوه توصیه نمی کنیم .

(2) این نام یا عنوان میبایست قانونی شود ؛ یعنی در قانون برنامه ششم بیاید و از آنجا در اسناد رسمی دولتی و غیر دولتی و اسناد علمی ( چون کتابهای دانشگاهی ، و... ) ....